Γιώργος Ηλιάδης: Καλαποδιών αφηγήσεις…

 

   Το καλαπόδι δίνει χώρο στη βιωματική αφήγηση του δημιουργού Γιώργου Ηλιάδη που επιζητά να αιχμαλωτίσει την ενέργεια του ξύλου, και παράλληλα την υπαρξιακή διάσταση του χρόνου.

   Γράφει η Χρύσα Ξουβερούδη
   Ιστορικός Τέχνης

   Πριν από λίγο καιρό συστήσαμε το ζωγράφο Γιώργο Ηλιάδη ως έναν σύγχρονο δημιουργό, που ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Η τελευταία του εικαστική πρόταση γίνεται αφορμή για να προσεγγίσουμε για μία ακόμη φορά το μυστήριο της τέχνης, που συνεχώς ζητά να δραπετεύει από κατεστημένες αντιλήψεις και άνωθεν εξαγγελίες ειδημόνων, σχολών και τάσεων.  

    Στην προκειμένη περίπτωση η ζωγραφική, ενσαρκώνει την επιθυμία του καλλιτέχνη να ερμηνεύσει τον κόσμο, συντάσσοντας γραμμές και χρώματα, υποτάσσοντας το φώς, σκηνοθετώντας το πλήρες και το κενό στην προβολή της εικαστικής παράστασης. Ωστόσο, η συγκεκριμένη παράσταση εκτυλίσσεται σε ένα χώρο που ξεφεύγει από τα στερεότυπα και την παντοδυναμία του τελάρου για να περιοριστεί σε μια επιφάνεια που μέχρι τότε συνδεόταν με άλλη χρήση. Το καλαπόδι –ως όχημα στη συγκεκριμένη περίπτωση της εικαστικής έκφρασης- δίνει χώρο στη βιωματική αφήγηση του δημιουργού που επιζητά να αιχμαλωτίσει την ενέργεια ενός ζωντανού υλικού, του ξύλου, και παράλληλα την υπαρξιακή διάσταση του χρόνου, παντρεύοντας ατομική και συλλογική μνήμη.

     Ήδη από τη δεκαετία του ’80, μέσα στη ρευστή ατμόσφαιρα του μεταμοντερνισμού, το zeitgeist –πνεύμα της εποχής- φαίνεται πως ευνοεί τη συγκεφαλαίωση, την αναδρομή στο παρελθόν. Μετά τη φρενήρη αναζήτηση του καινούριου από το μοντερνισμό, επιδιώκεται η επιστροφή, επιστροφή στη δεξαμενή του πολιτισμού, στη φύση, στην οικεία καθημερινότητα, σε όλα αυτά που με μανία αντιστρατεύτηκαν οι πρωτοπορίες. Από την άλλη η δισδιάστατη επιφάνεια που από την Αναγέννηση και μετά, καθόριζε το ζωγραφικό χώρο, ανοίγοντας κατά τον Alberti ένα παράθυρο στον κόσμο με όρους ψευδαισθητικούς, επιτείνοντας τη σχέση ανάμεσα στο res (πράγμα) και το πραγματικό, γνωρίζει κατά τον 20ο αιώνα μεγάλη αμφισβήτηση.

   Μια νέα εικαστική πραγματικότητα προωθείται τώρα, για να εγγραφούν σε αυτή ο χώρος και ο χρόνος, βασικές ορίζουσες της ανθρώπινης εμπειρίας.       Έτσι το καλαπόδι που ενέχει ως αντικείμενο και την τρίτη διάσταση, είναι περίοπτο και αναδεικνύει την πλαστική ποιότητα ανακαλώντας μνήμες από τη διαδικασία της αρχικής του κατασκευής, ενθαρρύνει εν τέλει την οικειότητα στη σχέση με το θεατή. Από την άλλη η πρόκληση λειτουργεί αμφίδρομα, αφού με την καμπυλότητα του, τον περιορισμένο χώρο ακόμα και την ίδια την ταυτότητά του, το καλαπόδι διεγείρει την έμπνευση αλλά απαιτεί και την πνευματική εγρήγορση του δημιουργού. Από αντικείμενο που λειτουργούσε αυτόνομα στο δικό του χωροχρόνο, διαδραματίζοντας το δικό του ρόλο και προβάλλοντας μια ειδική σχέση με τον άνθρωπο, ενδύεται τον εικαστικό μανδύα αποκαλύπτοντας οπτικές και απτικές αξίες.

    Με βάση τα παραπάνω, το μοντερνιστικό λεξιλόγιο εξακολουθεί να συντηρεί την επικαιρότητά του. Ο μεταμοντέρνος καλλιτέχνης δεν αγνοεί τη μοντερνιστική ηχώ αλλά την αντιλαμβάνεται μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα, στην ώριμη διατύπωσή της κι όχι στην επαναστατική γέννηση της. Στον απόηχο της εύστοχης παρατήρησης του August Strindberg ότι «πάνω σε ένα λεπτό στρώμα πραγματικότητας η φαντασία υφαίνει καινούρια σχέδια», ο Ηλιάδης αφηγείται ιστορίες που συγκινούν πρώτα τον ίδιο και μπορούν εύκολα να διαβαστούν από το θεατή· κι άλλοτε απευθύνεται σε πιο υποψιασμένους κι ενεργούς δέκτες που θα θελήσουν να ερμηνεύσουν έναν κόσμο προσωπικό και απόκρυφο, έναν κόσμο που υπέρκειται της πραγματικότητας. Τα σύμβολα νοηματοδοτούνται από το δημιουργό τους, ο οποίος τεχνηέντως χρησιμοποιεί την ιδιαιτερότητα της εικαστικής επιφάνειας για να παρακινήσει το μυημένο σε μια πιο ενδελεχή προσέγγιση του έργου και υποκινεί το διάλογο με τον ίδιο αλλά και με το έργο τέχνης. 

                                                                                          Η  γραμμή πάλλεται ακολουθώντας την καμπύλη της επιφάνειας, ενώ το χρώμα και η υφή συνεργάζονται για να υποστηρίξουν τη φόρμα. Το χρώμα βαθαίνει για να ενισχύσει την υπαρξιακή εμμονή του χρόνου, η υφή προκαλεί την αφή και η φόρμα εναργής και μεστή, ενεργοποιεί με τη συνδρομή του φωτός, τη σύνθεση. Παρατακτική κυρίως η σύνθεση, αξιοποιεί τον οριζόντιο άξονα ενισχύοντας το χαρακτήρα της αφήγησης, μέσα από τη συνομιλία πλήρους και κενού. Αφήνοντας έντεχνα το κενό να οδηγήσει το μάτι και τη φαντασία στο άπειρο, η παράσταση ορίζεται από το αντικείμενο αλλά και το ξεπερνά, συγκαλύπτει και αποκαλύπτει την εικαστική επιφάνεια. Άλλες φορές πάλι η σύνδεση με τον αρχικό προορισμό είναι άμεση και με εικαστικό καθοδηγητή το trompe l’oeil, ο δημιουργός ξεγελά το μάτι αξιοποιώντας σκασίματα του ξύλου για να πείσει πως πρόκειται για πραγματική φθορά σε παπούτσι. Αυτό που τον απασχολεί γενικότερα στην εικαστική του διαδρομή επανέρχεται με την ίδια δυναμική και στο σύνολο της τελευταίας του δουλειάς, ο ρεαλισμός και η υπέρβασή του.

     Ο νόστος, η επιστροφή σε μια πατρίδα προσωπική, με αλιευμένα οράματα, εικόνες και ίχνη από την παρακαταθήκη της μνήμης του ενός αλλά και των πολλών, γονιμοποιεί το έργο του Ηλιάδη. Είτε ως αυτόνομο αντικείμενο, είτε ως συμπρωταγωνιστής σε μια νέα εικαστική πρόταση –οι λάμπες αποτελούν μια ξεχωριστή ομάδα στην τελευταία του δουλειά- τα καλαπόδια, ανανεώνουν τη σχέση τους με το σύγχρονο άνθρωπο και γίνονται πρεσβευτές μιας πληγωμένης αλλά όχι χαμένης αθωότητας.

http://www.decobook.gr/parousiaseis/eikastikes-dimiourgies/749-2011-10-30-19-20-45

Γιώργος Ηλιάδης - γράφει ο Jose Lada Bravo ιστορικός και κριτικός της τέχνης

   Η πρώτη εντύπωση που επηρεάζει τον θεατή των έργων του Έλληνα καλλιτέχνη Γιώργου Ηλιάδη είναι ένα έντονο σουρεαλιστικό ύφος, με μια μεταφυσική φόρτιση, που υποδεικνύει η βαθύτατη γνώση αυτών των κινημάτων, που παίζουν ένα ουσιώδους σημασίας ρόλο στην τέχνη του 20^ου αιώνα.

    Σαν ζωγράφος μιας μεσογειακής χώρας, στα έργα του διακρίνεται μια έξοχη φωτεινότητα και σχέδιο συνοπτικό και ταυτόχρονα λεπτομερές. Βλέπουμε τη νοσταλγία στους αρχαίους πολιτισμούς, στο μυθολογικό κόσμο, που έχει προσφέρει τόσες ιδέες στους καλλιτέχνες κατά τη διάρκεια των αιώνων.

  Στα έργα του παρατηρούμε δύο διαφορετικές κατευθύνσεις: μια γεμάτη με κλασικές προτάσεις, όπως για παράδειγμα ο όμορφος πίνακας «Η Ηχώ της Ατλαντίδας Μούσας», ή ο μεγαλοπρεπής Πήγασος, ανάμεσα στον Παρθενώνα και το βουνό Όλυμπο, συμβολισμός της δημιουργίας του νου και συγκεκριμένα της ποίησης.

       Σ’ αυτά τα έργα και σε άλλα με αυτό το χαρακτήρα η ζωγραφική βρίσκει τη νοσταλγία του αρχαίου, εξυψώνει τα όνειρα και το μυστήριο των εμφανίσεων. Όπως έλεγε ο Apollinaire «η ζωγραφική είναι η ολική αντιπροσώπευση των πνευματικών απαιτήσεων στην πλαστική ακρότητα και εκφράζει το φαντασμαγορικό των πραγμάτων και την ειρωνεία» και συγκεκριμένα ειρωνικά προβάλλουν τα  κόκκινα παπούτσια με τακούνι δίπλα σ’ ένα θηλυκό κένταυρο μισό γυναίκα και μισό άλογο με μια αρκετά αισθητή ερωτική έννοια. 

      Από τα υπόλοιπα των έργων του είναι παρών, σχεδόν ολοκληρωτικά, ο ονειρικός και παραλλασσόμενος κόσμος τύπου  “Dalidiano” στον οποίο αφήνει να ξεφεύγει ελεύθερα η φαντασία με ένα φυσικό τρόπο, έχοντας σαν αποτέλεσμα μια «μαγική υπαγόρευση», σαν να βασίζεται σε διάφορα πειράματα που αφήνουν να τρέχει ο νους, με σκοπό αυτή η δημιουργική δύναμη να σε μεταφέρει στο κόσμο  του υποσυνείδητου. Σε αυτές τις ζωγραφικές εικόνες βλέπουμε μια καθολική απελευθέρωση του πνεύματος και κάθε τι παρόμοιου. Είναι σαν όνειρα που αποδεσμεύουν πνευματικές προτάσεις των κόσμων του παραλόγου. Φαίνεται σαν να βλέπει με το βλέμμα του ανθρώπου που πιστεύει ότι ο οικείος σκελετός αυτών των πραγμάτων,  που για όλους εμάς είναι νεκρά επειδή είναι ακίνητα, μοιάζει να δίνει στην όψη τη πιο παρηγορική της μορφή: την όψη του αθάνατου.

JOSE LADA BRAVO

Πτυχιούχος Ιστορίας της Τέχνης του

Πανεπιστημίου COMPLUTENSE της Μαδρίτης

Κριτικός της Τέχνης

Εκθέσεις ζωγραφικής

Ατομικές εκθέσεις

1991 “Dimensions cosmiques” Espace Jacques Prevert –Παρίσι

1991 «Αναδρομές» Αίθουσα τέχνης Δημαρχείου Καλαμαριάς-Θεσσαλονίκη

2013  Σειρά 16 έργων, Myrό Gallery-Θεσσαλονίκη

2015  «Μικρογλυπτική σε κόσμημα & εικαστικό αντικείμενο». Myrό Gallery,“Κόγχη”- Θεσσαλονίκη

2020 "μια φορά και έναν καιρό..." εγκατάσταση, Βιτρίνες Τέχνης ΟΤΕ - Θεσσαλονίκη

2022 "διαυγή όνειρα" αίθουσα τέχνης SPICE ART GALERY - Θεσσαλονίκη

Ομαδικές εκθέσεις

1992 «Νέες τάσεις» Αίθουσα Εικαστικές Αναφορές-Θεσσαλονίκη

1992 «Ιστορία της Μακεδονίας μέσα από εικόνες» Αίθουσα  Γ’ Σώματος Στρατού-Θεσσαλονίκη

1992 «Ορέστεια 92»-Ορεστιάδα

1992 «Εικόνες της Μακεδονίας» Μουσείο Σερρών-Σέρρες

1994 Προσφορά για το Σύλλογο Καρκινοπαθών Μακεδονίας-Θράκης, Αίθουσα τέχνης Α’ Δημοτικού Διαμερίσματος-Θεσσαλονίκη

1994 Σ.Ε.Ζ.Θ.Β.Ε. Πανεπιστήμιο Μακεδονίας-Θεσσαλονίκη

1995 Gallery Ιονιάς-Δημοτική βιβλιοθήκη - Πτολεμαίδα

2012 «Παράλληλοι δρόμοι» Σ.Κ.Ε.Τ.Β.Ε. Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο –Θεσσαλονίκη

2012  ΚΟΘ UNDERGROUND 3° Φεστιβάλ Ανοιχτής Έκφρασης και Δημιουργίας  (ζωγραφική & κόσμημα), Block 33-Θεσσαλονίκη

2013 «Μινιατούρα 2013» Σ.Κ.Ε.Τ.Β.Ε. vlassis art gallery- Θεσσαλονίκη

2013   Meet The Artist, Myrό Gallery- Θεσσαλονίκη

2013  30 χρόνια Σ.Κ.Ε.Τ.Β.Ε., Πινακοθήκη Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών - Θεσσαλονίκη

2013   la mam art & the papas (ζωγραφική & κόσμημα),  Συνεδριακό Κέντρο Τράπεζας Πειραιώς-Λαδάδικα Θεσσαλονίκη

2014   Meet The Artist, Myrό Gallery- Θεσσαλονίκη

2014 «Μινιατούρα 2013» Σ.Κ.Ε.Τ.Β.Ε. vlassis art gallery- Θεσσαλονίκη

2014 «Η Τέχνη στη Ζωή»Σ.Κ.Ε.Τ.Β.Ε. Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης - έκθεση για τους Γιατρούς του Κόσμου 

2015 «Μινιατούρα 2015» Σ.Κ.Ε.Τ.Β.Ε. αίθουσα τέχνης ρώ- Θεσσαλονίκη

2015  Σ.Κ.Ε.Τ.Β.Ε., Πινακοθήκη Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών - Θεσσαλονίκη

2015 «Μικρή φόρμα»  γκαλερί Παπατζίκου - Βέροια

2016 «Μινιατούρα 2016» Σ.Κ.Ε.Τ.Β.Ε. αίθουσα τέχνης ρώ- Θεσσαλονίκη

2016 «Τέχνης ίχνη εν Ολύμπω» Σ.Κ.Ε.Τ.Β.Ε. Κέντρο Μεσογειακών ψηφιδωτών - Δίον

2016 ART THESSALONIKI Διεθνής Έκθεση Σύγχρονης Τέχνης, Gallery Papatzikou,  Los Art Gallery-Θεσσαλονίκη

2016 «Μικρή φόρμα»  γκαλερί Παπατζίκου - Βέροια

2016 «Μικρά έργα» Προσφορά για τη στήριξη της "Κιβωτού του κόσμου", ena art gallery- Αθήνα

2017 «Μινιατούρα 2017» Σ.Κ.Ε.Τ.Β.Ε. αίθουσα τέχνης ART NOISE- Θεσσαλονίκη

2017 «Το ψωμί» Συνεργατική σύμπραξη 23 εικαστικών με τον γλύπτη Θεόδωρο Παπαγιάννη- Αρχείο Ιστορίας & Τέχνης- Καισάρεια Κοζάνης 

2017  Συμμετοχή στη δράση OPEN STUDIOS στο πλαίσιο της 6ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης  

2018  Σ.Κ.Ε.Τ.Β.Ε. Πινακοθήκη Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

2018 «Η Σύγχρονη Τέχνη στηρίζει το Σύνδρομο Down», αίθουσα τέχνης          ART NOISE – ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

2018   Ζωγραφική – γλυπτική, οικία Έφης Μανωλεδάκη- ΧΟΡΤΙΑΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

2018   Χειροποίητο κόσμημα & μεταλλοτεχνία –ΒΑΦΟΠΟΥΛΕΙΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

2018  19 moments, 19 artists – αίθουσα τέχνης Artshot-ΑΘΗΝΑ

2019 «ΑΡΧΕΤΥΠΑ»  Μουσείο Τεχνών-ΚΟΖΑΝΗ

2019 «Τόποι Χωρίς Αισθήματα», αίθουσα τέχνης Chili Art Gallery-ΑΘΗΝΑ

2019 «Ζωγραφίζοντας & Φωτογραφίζοντας»,  έκθεση έργων Υπαλλήλων Δήμου Θεσσαλονίκης – Δημαρχιακό Μέγαρο Θεσσαλονίκης

2019  Kaleidoscope Contemporary Greek Art Show, The Attic Gallery – ΚΕΡΚΥΡΑ

2019  summer lovers,  Artshot  Sophia Gaitani & VENUS GALLERY ξενοδοχείο Aphrodite Beach Resort-ΜΥΚΟΝΟΣ

2019 ART THESSALONIKI Διεθνής Έκθεση Σύγχρονης Τέχνης – αίθουσα τέχνης  Chili Art Gallery

2019 Σ.Κ.Ε.Τ.Β.Ε. Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης

2019 «Αισθήματα Χωρίς Τόπους», αίθουσα τέχνης Myro Gallery - Θεσσαλονίκη

  

2020 the pandemic of art virus, art profiles.net - Δημήτρης Λαζάρου

2020 C-19 FREE, αίθουσα τέχνης Chalkos Gallery-Θεσσαλονίκη

2020  «ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ» διαδικτυακή ομαδική έκθεση augustos.art.blog  Νικολένα Καλαϊτζάκη

2020 Love is Love, διαδικτυακή ομαδική έκθεση, LesbianPortal.gr, επιμέλεια Κέλλυ Αθανασιάδου

2021  melancholia διαδικτυακή ομαδική έκθεση Νικολένα Καλαϊτζάκη (Facebook, προφίλ επιμελήτριας)

2021   «1821, οπτική μιας Επανάστασης», οργάνωση gr collectors,  επιμέλεια Γατσά Ελένη, Πολεμικό Μουσείο-ΑΘΗΝΑ

2021   «1821, οπτική μιας Επανάστασης», οργάνωση gr collectors, Imagine Gallery -ΠΑΙΑΝΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ

2021 ART THESSALONIKI Διεθνής Έκθεση Σύγχρονης Τέχνης – ΔΕΘ, αίθουσα τέχνης  Chalkos Gallery

2022  9 years artshot – αίθουσα τέχνης Artshot-ΑΘΗΝΑ

2022  ART THESSALONIKI Διεθνής Έκθεση Σύγχρονης Τέχνης – ΔΕΘ, αίθουσα τέχνης  Chalkos Gallery

2022  «Η  Δυναμική των Χρωμάτων»  επιμέλεια  Νικολένα Καλαϊτζάκη , Gallery Govedarou -ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Διακρίσεις

Γ΄ Βραβείο,  Πανελλήνιος Διαγωνισμός «Παράλληλοι δρόμοι 2012» Σ.Κ.Ε.Τ.Β.Ε με το έργο «Καλαποδιών αφηγήσεις»

Α΄  Έπαινος,  2˚ˁ διεθνής εικαστικός διαγωνισμός FEEDHOPE με το έργο «Το δώρο της Αθηνάς»

Παρουσιάσεις
Παρουσίαση τεχνικών κατασκευής προσωπείων θεάτρου στους φοιτητές του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ, μετά από πρόσκληση της διδάσκουσας καθηγήτριας κας Μάρθας Ιωαννίδου. (Οκτώβριος 2014)